Ik begin met de afbeelding. Een afbeelding is geen kunstwerk, maar kan wel quasi alles zijn: een foto, schilderij of schets, zoals we dagelijks zien op affiches, in de krant of in tijdschriften.
- Context: De foto is gemaakt in context van de promotie van het parfum 'Midnight Poison' van Dior, in 2007. Het is de vijfde geur uit de reeks 'Poison', en midnight verwijst naar het verhaal van Assepoester, waarin, om middernacht, de schone schijn van de heldin begint te vervagen, tegen haar wil.
- Onderwerp: Wat we zien is een vrouw (de actrice Eva Green), vanuit vogelperspectief gezien, die haar handen lijkt uit te strekken naar de kijker, als het ware vanuit diepblauw water. Dit is het moment waarop haar uiterlijk als prinses verdwijnt, en enkel wat dichtst bij de kijker is, is duidelijk. De rest van haar lichaam en kledij wordt opgezogen door zwarte leegte.
- Affect: De donkere kleuren geven me een gevoel van verlatenheid, dat soort afwezigheid dat men soms voelt als men zeer laat of zeer vroeg door een stad loopt waarin alles slaapt. De link met de nacht voel ik dus wel. Volgens de officiële site van Dior creëerde François Demachy dit parfum "with a captivating yet elusive seductress in mind" (Demanchy, 2007). Ik sluit hier deels bij aan: Eva Green is een knappe vrouw en kijkt de toeschouwer strak aan, maar ik vind niet dat ze de blik heeft van een verleidster. Ik denk dat ze bang en droef lijkt en dat ze probeert te accepteren dat de magie van haar avond over is. Het contrast van haar bleke huid met de donkere jurk en achtergrond versterkt dit gevoel.
- Product
- Materiaal: dit is een foto, dus eerst en vooral digitaal, en vervolgens in papieren versie voor de reclameborden.
- Techniek: fotografie.
- Beeldaspecten:
- Vorm: Dit beeld is opgebouwd uit twee driehoeken, gescheiden door de armen. De ovaalvorm van het gezicht valt ook op, en natuurlijk het ronde flesje in de onderaan.
- Textuur: alles in de foto lijkt glad, gepolijst, vluchtig als water en ongrijpbaar. Dit komt overeen met het doel van de maker van het parfum: de moderne Assepoester is beeldschoon maar ongrijpbaar.
- Ruimte: De ruimte lijkt onbepaald en lijkt uit te breiden naar alle kanten, maar vooral weg van de toeschouwer.
- Licht: Er wordt gebruik gemaakt van 'clair obscur', dit wil zeggen een hoog contrast waarbij de lichtbron zich niet binnen de randen van het kunstwerk of van de foto bevindt. Eva's opgelichte gezicht steekt zeer fel af tegen de donkere achtergrond.
- Volume: Het beeld heeft veel volume. In je verbeelding kan je bijna zien hoe de subtiele blauwe slierten op de achtergrond eindeloos doorlopen in alle richtingen.
- Kleur: Het blauw is bijna overweldigend diep en fluweelachtig, en omhult de actrice volledig. De aandacht gaat meteen naar haar ogen, die even felblauw zijn als de achtergrond. Het gezicht is fel verlicht maar heeft weinig kleur, behalve de mond, die opvalt door de donkerrode/-paarse kleur van de lippen, gelijkend op de 'black magic' rozen.
- Beweging: De beweging vindt vooral plaats achter het gezicht, op de plaats waar de vrouw haar middel en voeten zouden moeten zijn. Haar gezicht en armen lijken verstild en bewegingsloos.
- Compositie: Het is een portretfoto waarin Eva Green diagonaal is opgesteld. Haar armen en houding van het hoofd zorgen voor een diagonale lijn van de linker onder- naar de rechter bovenhoek.
Een plastisch beeld:
- Context: Dit plastisch beeld werd gemaakt in de context van een examen.
- Onderwerp: Het onderwerp is een stilleven, een compositie van verschillende vormen en alledaagse voorwerpen zoals flessen, boelen en ballen.
- Affect: Dit beeld brengt niet veel emotie teweeg, maar dat is ook niet de bedoeling. Het voelt vooral steriel en gemaakt aan.
- Product
- Materiaal: Het gebruikte materiaal is potlood op wit papier.
- De gebruikte techniek is tekenen naar waarneming.
- Beeldaspecten:
- Vorm: Het beeld is opgebouwd uit verschillende vormen, dit om het licht te laten spelen, om texturen beter te doen uitkomen en om de technische vaardigheden van de kunstenaar beter te doen uitkomen.
- Textuur: Er zijn vooral gladde structuren zoals de flessen, het servies en de bollen. De boeken en de ondergrond lijken ruwer, maar niet extreem korrelig.
- Ruimte: Er is een minimale perspectiefvorming door de schaduw en de overlapping van de figuren, maar in de achtergrond is er geen perspectief te bespeuren.
- Licht: Opnieuw is er clair obscur, we zien de lichtbron namelijk niet. Uit de richting van de schaduwen kunnen we afleiden dat de lichtbron zich aan de linkerkant moet bevinden, schuin boven de opstelling.
- Volume: Er zijn in de verschillende vormen ook verschillende volumes uitgewerkt: cilinder, bol & balk.
- Kleur ontbreekt.
- Beweging ontbreekt ook.
Dan is het de beurt aan mijn 3 kunstwerken.
J. Delvin, Garnaalvissers in Nieuwpoort, 1883, olieverf op doek, Museum voor Schone Kunsten Gent, afbeelding geraadpleegd op 8 oktober 2012, op http://www.vlaamsekunstcollectie.be/nl/collectie.aspx
- Context: Dit werk is gemaakt in de tijd dat anekdotische, verhalende werken over het herkenbare dagelijkse leven zeer populair waren. Jean Delvin schilderde veel visserstaferelen na zijn toelating op het Salon in Gent.
- Onderwerp: Het onderwerp is de garnaalvissers aan de Nieuwpoortse kust. De mannen zijn op paarden gezeten en hebben al hun materiaal zoals netten en manden bij zich op het zadel geladen.
- Affect: Toen ik dit werk voor het eerst zag in het MSK Gent had het een zeer sterk effect op mij. Het schilderij straalt rust en vrede uit, wat in contrast staat met het koude water en de ijzige wind waarin de mannen hun netten moeten uitgooien en terugslepen. Het paard op de voorgrond staat met het hoofd gebogen en de voeten uit elkaar en schijnbaar onstabiel, een teken van vermoeidheid. Maar wat me het meest overrompelde was het kleurgebruik: zeer licht, open en helder.
- Product
- Materiaal: olieverf op doek.
- Techniek: Men kan geen duidelijke toets zien, en in het algemeen is de verf glad aangebracht, vooral in de lucht en diens reflecties, om een realistisch beeld te vormen.
- Beeldaspecten:
- Vorm: Er zijn geen duidelijke geometrische vormen te bespeuren in het werk, we merken namelijk vooral horizontale lijnen. Het net dat uitsteekt bij de visser op de voorgrond trekt heel erg de aandacht.
- Textuur: We krijgen een contrast tussen de gladde waterspiegels, het ruwe zand en de nog ruwere paarden en mannen. Vooral de gladde structuur overheerst.
- Ruimte: De ruimte kan eindeloos uitbreiden naar alle kanten: er zijn geen duidelijke afbakeningen geschilderd.
- Licht: Er is zeer veel licht maar geen lichtbron zichtbaar. Het licht is ook nogal flets, wat doet vermoeden dat het of zeer vroeg is, of een wintervoormiddag is.
- Volume: De enige volumes zijn de figuren op hun paarden: zij zorgen met hun reflecties ook voor perspectief.
- Kleur: Het kleurenpalet is licht en neutraal met suggesties van paars, oranje en bruin, noch koud noch warm.
- Beweging: Dit lijkt een momentopname te zijn: er is wel beweging maar die is minimaal aanwezig in de wapperende manen van het paard en de richting van de wolken.
Synthese: De lichte kleuren en de vele reflecties van het licht wekken de indruk van een immense ruimte, nog versterkt in illusie door relatief weinig beweging te plaatsen. Het koele lichte kleurenpalet is zeer voelbaar voor de toeschouwer en geeft het gevoel van een ijskoude heldere winterdag. De ruwere texturen van de mannen en de paarden tegenover de gladde wateroppervlakken omhullen de personages met een air van noeste ambacht en authenticiteit.
J.W. Waterhouse, Boreas, olie op doek, 1902, privé-collectie, opgeroepen op oktober 8, 2012, van http://www.jwwaterhouse.com/view.cfm?recordid=50
- Context: niet gekend.
- Onderwerp: De titel is Boreas en verwijst naar de god van de wind. De wind neemt in dit schilderij echter geen duidelijke vorm aan. We zien vooral het meisje, zich bewegend door een landschap met bomen en bloemen terwijl ze afwezig probeert te voorkomen dat haar sjaal wegwaait.
- Affect: Het meisje lijkt verstild te zijn in een stormachtige omgeving, te diep in gedachten om iets op te merken. Ze lijkt droevig of van streek. Eenzaamheid en droefheid is de algemene indruk van dit werk.
- Product:
- Materiaal: Olieverf op doek.
- Techniek: We zien de stroken van het penseel van William Waterhouse, en dit versterkt erg het effect van windvlagen.
- Beeldaspecten:
- Vorm: Alle vormen op het doek zijn herkenbaar en picturaal.
- Textuur: Er zijn bvele texturen aanwezig, maar die op de voorgrond, zoals het meisje en de boom rechts achter haar, zijn het meeste uitgewerkt. De stoffen en haar zachte glandende huid contrasteert met de donkere boom schors en het ruwe gras.
- Ruimte: De ruimte lijkt vooral naar achter ver door te lopen. De zijkanten lijken beperkt of afgebakend, alsof het meisje gevangen zit in de kader.
- Licht: Alles is even sterk belicht, we zien geen lichtbron.
- Volume: Net zoals de textuur is het volume vooral op de voorgrond uitgewerkt.
- Kleur: het kleurenpalet is koud en relatief donker. Er zijn veel tinten van grijs aanwezig, hoewel het een landschap is met veel bloemen in vrolijke kleuren.
- Beweging: Er is enorm veel beweging aanwezig, vooral in het gras en de kledij van het meisje. Ook de vigoureuze toets van de schilder versterken dit effect.
Synthese: Door de donkere en koude kleuren straalt het schilderij droefheid en eenzaamheid uit. Er is zeer veel beweging aanwezig door de toets van de schilder en de draperieën, dit in contrast met het verstilde gezicht van het meisje. Ook lijkt zij, met haar zachte huid en kleren, niet op haar plaats in een ruwe storm.
A. Rodin, Danaïde, 1889-1890, marmer, Musée Rodin (Parijs), geraadpleegd op 8 oktober 2012, op (http://www.stephenhicks.org/tag/danaid/)
- Context: Dit beeld was bedoeld voor een integraal werk van Rodin, namelijk de Hellepoorten. Daarvoor maakte hij meer dan 200 figuren.
- Onderwerp: Dit is één van de drie Danaïden, dochters van Danaos, die op hun huwelijknacht hun echtgenoten vermoordden. Als straf moesten ze in de onderwereld eeuwig waterkruiken vullen die kapot waren. De vrouw ligt, moedeloos en vermoeid, op de grond met haar gezicht op haar arm.
- Affect: Dit werk ken ik al lang en heb ik altijd al zeer mooi gevonden door de breekbaarheid die uit het naakte vrouwenlichaam spreekt. Ook het haar geeft die vrouwelijke zachtheid en rondingen weer. Ik vind het een prachtige weergave van een wanhopige en gebroken vrouw.
- Product
- Materiaal: Het materiaal is marmer.
- Techniek: Het beeld is uit marmer gekapt.
- Beeldaspecten:
- Vorm: De vorm is duidelijk herkenbaar, het is namelijk een vrouwenlicham op een soort rotsachtige bodem.
- Textuur: Er is een groot verschil tussen de gepoleiste delen marmer, die de vrouw voorspellen, en de ongepoleiste ruwe delen die de rotsbodem voorstellen. Het contrast is zeer groot omdat het gepoleiste deel erg glanst en lijkt op een echte zachte huid terwijl de korrelige structuur hard en vijandig aanvoelt.
- Ruimte: Er is geen gevoel voor ruimte.
- Licht: Dit hangt af van de soorten belichting die het werk omgeven.
- Volume: Het volume zet uit naar boven, de vrouwenfiguur lijkt te willen loskomen uit de rots zonder daarvoor de kracht te vinden.
- Kleur: Er is geen kleur aanwezig buiten de natuurlijke witte marmerkleur.
- Beweging: Er is veel suggestie van beweging door de (overdreven) kenmerken van een heuvelachtig vrouwenlichaam. Ook het haar beweegt en lijkt over de rotsen weg te vloeien zoals water.
Synthese: Door de diepe contouren en indrukken in de weergave van het lichaam is er redelijk veel contrast en lijkt het beeld in beweging te zijn. Door de afwisseling van textuur lijkt het materiaal te zijn omgevormd tot rots en huid. Het ontbreken van kleur en de opgekrulde houding van de vrouw lijken haar schoonheid en puurheid te benadrukken, terwijl we snel schijnen te vergeten dat ze in koelen bloede haar kersverse echtgenoot vermoordde.
Overige bronnen:
- http://www.dior.com/beauty/gbr/en/women_fragrance_and_men_fragrance_by_christian_dio/women-fragrance/poison/midnight-poison/eau-de-parfum/py0073201-cpoisonfpl.html
- http://thescentualist.com/midnight-poison-dior-smelling-like-a-contemporary-cinderella/
- http://www.musee-rodin.fr/en/collections/sculptures/danaid
- http://www.musee-rodin.fr/en/collections/sculptures/gates-hell
Geen opmerkingen:
Een reactie posten